Από το 1990, όταν και ξεκίνησαν ως μια παρέα μεταπτυχιακών φοιτητών στο Φυσικό Ηρακλείου, μέχρι και σήμερα, οι Χαΐνηδες πορεύονται με τον δικό τους βηματισμό πάνω στο μονοπάτι που σχηματίζεται από την όσμωση της παράδοσης με το σήμερα. Ιδρυτικό μέλος και άτυπος ηγέτης τους, ο Δημήτρης Αποστολάκης απάντησε με τον δικό του –πάντα ενδιαφέροντα και αναγνωρίσιμο– τρόπο στις ερωτήσεις μας, με αφορμή την προγραμματισμένη συναυλία τους στο Gagarin 205 το επόμενο Σάββατο, 23 Μαρτίου...
Ετοιμάζεστε για μια ανοιξιάτικη εμφάνιση στο Gagarin με τη συμμετοχή της ομάδας χορού & ακροβασίας Κι Όμως Κινείται. Τι θα παρουσιάσετε επί σκηνής εκείνη τη βραδιά;
Στηριζόμενοι στον απαράβατο φυσικό νόμο: Εολ>∑Εi (όπου Εολ είναι η ενέργεια του συστήματος και Εi η ενέργεια κάθε μέλους), καθώς και στη χρόνια αλληλεπίδρασή μας, θα χαρούμε ένα αυτοσχεδιαστικό ταξίδι που θα περιπλέξει δονούμενες χορδές και αιωρούμενα σώματα σε μια παροντική, αλλά με αρχέγονες ρίζες, τελετουργία.
Διανύετε ήδη την τρίτη δεκαετία σας ως πολυμελές συγκρότημα-κολεκτίβα. Πώς καταφέρνετε όλον αυτόν τον καιρό να εξισορροπείτε τις μεταξύ σας καλλιτεχνικές διαφορές και να τιθασεύετε τον εγωισμό σας; Και τι θα μπορούσε να αποτελέσει για εσάς «σημάδι» ότι ήρθε η ώρα να σταματήσετε την κοινή σας πορεία;
α) Ο εγωισμός δεν τιθασεύεται. Ο εγωισμός διοχετεύεται β) Η σύνθεση απαιτεί διαφορές και αντιθέσεις. Είναι ανέφικτη όταν έχεις ομοειδή μέρη γ) Κάθε σύστημα καλλιτεχνικό, κοινωνικό κ.λ.π. είναι χαοτικό. Αν καταστεί οριακός κύκλος, δηλ. κλειστός βρόχος, καταρρέει. Οι Χαΐνηδες όμως αλλάζουν διαρκώς. Η αλλαγή είναι παροντική φυσική αναγκαιότητα, η οποία αντιβαίνει στην κοινωνική αδράνεια που θεοποιεί τον προστατευτισμό και την ασφάλεια του παρελθοντικού κεκτημένου. Το σημάδι του «τέλους» είναι η απουσία έρευνας και πειραματισμού.
Έχετε υποστηρίξει σε συνεντεύξεις σας ότι «τα τραγούδια γράφονται από το συλλογικό ασυνείδητο». Πρόκειται για άποψη που έχει πολλούς υποστηρικτές, από τον Θανάση Παπακωνσταντίνου μέχρι τον Keith Richards. Με ποια επιχειρήματα δικαιολογεί η πλευρά του επιστήμονα μέσα σας έναν τέτοιο ισχυρισμό; Μήπως αυτός αποτελεί απλά μια –υποσυνείδητη έστω– προσπάθεια μυθοποίησης της δημιουργικής διαδικασίας;
Στη φύση δεν υπάρχει isolated system. Επιστημονικά όλο το σύμπαν είναι ισχυρά αλληλεπιδρώντα μέρη. Είμαστε όλοι μέλη μιας οικουμενικής μυρμηγκοφωλιάς. Η σπίθα της δημιουργίας εδράζεται πάντα στο βιολογικά και κοινωνικά διαφοροποιημένο άτομο, αλλά η προκαλούμενη πυρά είναι προϊόν ποικίλων συλλογικών διαδράσεων. Είναι μια χωροχρονική αναγκαιότητα Θεοφαγίας και Θεογονίας, τόσο πολύπλοκα πολυπαραμετρική, ώστε ακόμη και ο γλωσσικός κώδικας αδυνατεί να περιγράψει τόσο τη φαινομενολογικά ατομική παρθενογέννεση, όσο και τη συμπαντικά αυτοοργανωμένη συνεπικουρία πραγμάτωσης.
Κοιτώντας πίσω στο μέχρι στιγμής δισκογραφικό έργο των Χαΐνηδων και με βάση το ποιος είστε σήμερα, ποιο από τα άλμπουμ σας προτιμάτε και για ποιους λόγους;
Είμαι ένα κανάτι που γεμίζει σιγά-σιγά μ' ένα θεϊκά απρόβλεπτο κοσμικό υγρό. Όλα τα μόρια είναι ιερά και ανακατεύονται στην πορεία του χρόνου. Προς το παρόν χαριεντίζομαι και προσπαθώ να ερμηνεύσω τις τελευταίες στάλες που μου δόθηκαν, τα Αγροτοκτηνοτροφικά και τα Μητροπολιτικά.
Στη μουσική σας διαδρομή αναζητήσατε τρόπους για να συνδιαλλαγείτε με –και να πάτε ένα βήμα παρακάτω– όσα σας παραδόθηκαν από τις προηγούμενες γενιές δημιουργών, εγχώριων και ξένων. Πώς βλέπετε τις νεότερες γενιές μουσικών, μεγάλο μέρος των οποίων μοιάζει να κοιτά μόνο προς δυσμάς σε ό,τι αφορά στη γλώσσα που χρησιμοποιεί και στον ήχο με τον οποίο τη «ντύνει»;
Οποιαδήποτε προσπάθεια ντυσίματος ή επιτηδεύματος ή εκφραστικής επιλογής είναι καταδικασμένη βραχύβια οντότητα. Οποιαδήποτε αληθινή δημιουργία έχει, κατά τον Λόρκα, τα χαρακτηριστικά του τόπου σου (κι αυτό δεν γίνεται τεχνηέντως). Ο τόπος μου είναι ο ου-τόπος μου. Ένα μυστηριώδες δέντρο που αντλεί νερό από τις αρχέγονες τοπικές ρίζες του, αλλά φωτοσυνθέτει από τα παγκόσμια κλαδιά των σημασιολογικών του προεκτάσεων. Εμπιστεύομαι τους νέους. Αν και το κοινωνικό περιβάλλον δεν ευνοεί τη συνδημιουργία, θα υπάρξουν φωνές που θα κάνουν την υπέρβαση του χωροχρονικού πλαισίου.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι μόνο με μια βίαιη ανατροπή του συστήματος από τον λαό μπορεί η ελληνική κοινωνία να ξεφύγει από το τέλμα στο οποίο έχει βυθιστεί. Πιστεύετε ότι μπορεί να προκύψει κάτι καλύτερο με τέτοιον τρόπο; Μπορείτε να δείτε έναν διαφορετικό δρόμο;
Η Ελλάδα είναι ένα μικρό κομμάτι στο οποίο καταφαίνεται το παγκόσμιο αδιέξοδο. Ζούμε άκρως ενδιαφέροντες καιρούς για τρεις λόγους: α) ο μεταβιομηχανικός άνθρωπος ψάχνει εναγωνίως την ανανοηματοδότηση της ύπαρξής του β) με το διαδίκτυο είμαστε όλοι κοινωνοί της ερμηνείας των γεγονότων, οπότε η επίκληση άγνοιας ή αθωότητας καθίσταται φαιδρή και γ) για πρώτη φορά έχομε την τεχνολογία να καταστρέψομε το κομμάτι του πλανήτη το οποίο μας θρέφει. Η συνειδησιακή αλλαγή είναι επιβεβλημένη. Αν δεν γίνει με άλλο τρόπο αναλαμβάνει τη σκυτάλη η βία (πόλεμοι, λιμοί, φυσικές καταστροφές). Για παράδειγμα, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αμφισβητήθηκε για πρώτη φορά η σχέση υποταγής του παιδιού στον γονέα, με αποτέλεσμα τα καλλιτεχνικά και πνευματικά κινήματα του ’60. Ο τρόπος αποφυγής αυτού του ακριβού τιμήματος της αλλαγής είναι η απρόσκοπτη διάχυση πολιτισμικού κεφαλαίου. Τότε μόνο ο μίζερος παραγωγικός όχλος θα γίνει χαρούμενος δημιουργικός λαός, όχι στηριγμένος σε ομοιομορφοποιητικές διαδικασίες αλλά προάγοντας τα χαρακτηριστικά της συνθετικής διακρισιμότητας και ετερότητας.
Παρότι υπήρξατε πάντοτε κριτικοί απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα και υποστηρίζατε πάντα έναν εναλλακτικό, ασκητικό τρόπο ζωής και συνδιαλλαγής, σε ό,τι αφορά την κυκλοφορία των δίσκων σας συνεργαστήκατε με μεγάλες εταιρείες του πάλαι ποτέ δισκογραφικού κυκλώματος. Με δεδομένη την κατάρρευση του τελευταίου, πώς θα κινηθείτε πλέον σχετικά με τη διακίνηση της μουσικής σας και πώς βλέπετε γενικά τις εξελίξεις σε αυτόν τον χώρο;
Οι δίσκοι μας κυκλοφόρησαν από δισκογραφικές εταιρίες γιατί δεν είχαμε ποτέ τον τρόπο και την οικονομική άνεση να το κάνουμε εμείς (μην ξεχνάτε ότι το καράβι της τέχνης ήταν πάντα προνόμιο των πλούσιων μεγαλοαστών κι εμείς λαθρεπιβάτες). Όμως πάντα δίναμε βάρος στη συνδιαλλαγή του κόσμου με τους δίσκους κι όχι στην αγοραπωλησία τους, ενθαρρύνοντας την αντιγραφή ή ακόμη ποιητικότερα, την κλοπή τους. Τώρα που κατέρρευσαν οι εταιρίες δεν με νοιάζει καθόλου. Αν γεννήσει κάτι μέσα μας η Θεά Ανάγκα, είμαι σίγουρος ότι θα βρει τον τρόπο να το κοινοποιήσει.
Πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια από την κυκλοφορία του τελευταίου σας δίσκου. Αποκαλύψτε μας κάποια από τα σχέδια (δισκογραφικά και άλλα) που κάνετε σχετικά με το μέλλον το δικό σας και των Χαΐνηδων, έστω κι αν έτσι κάνετε τον Θεό να γελάσει, όπως συνηθίζετε να λέτε...
Οι δίσκοι σηματοδοτούν τις αλλαγές μας, οι οποίες διαχέονται σαν κυματισμοί, επιστρέφοντας στον Όλον που τις σπερματοδότησε. Το κρίσιμο σημείο που θα γίνει η phase transition δεν μπορώ να το προβλέψω, παρά μόνο σιωπηρά να ονειρευτώ την αποκατάσταση της δικαιοσύνης του προαιώνιου μύθου, με τον ηρωισμό και τη θυσία του οικουμενικού εαυτού μου.
